مطالعه تنوع ژنتیکی گندم های بومی ایران در شرایط دیم استان گلستان

Authors

مریم شهبازی

فاطمه شیخ

مهدی کلاته عربی

علی محمد حسنی فر

abstract

هدف اصلی یافتن والدین متحمل به خشکی جهت انجام برنامه­ های اصلاحی است و استفاده از گیاهان بومی مناطق تحت تنش از این لحاظ می تواند بسیار مفید باشد. در این بررسی، تحمل به خشکی 80 رقم و توده بومی از نقاط مختلف ایران طی دو سال (79-1378) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان (آبیاری نرمال) و مزرعه نمونه ارتش (تحت تنش) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در سال اول، میزان عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت ژنوتیپ­ها در قیاس با شاهد به روش رسم نمودار و در هردو منطقه مقایسه و یک چهارم ژنوتیپ­ها که از عملکرد دانه پائینی برخوردار بودند یا با شرایط منطقه سازگاری نداشتند، حذف گردیدند. ژنوتیپ­های باقیمانده در طرح آگمنت در دو منطقه در سال دوم و با اندازه­گیری صفات زراعی متعددی مورد بررسی قرار گرفتند که ارقام هیرمند و سیرن در ایستگاه تحت تنش به طور معنی ­داری عملکرد بیشتری نسبت به شاهد تولید کردند. شاخص تحمل به خشکی و عملکرد دانه در شرایط تنش همبستگی مثبت و معنی ­داری با عملکرد دانه، وزن هزار دانه و طول پدانکل در شرایط آبیاری نرمال و همبستگی منفی و معنی­ دار با روز تا خوشه، روز تا رسیدگی و ارتفاع بوته در شرایط آبیاری نرمال، تعداد خوشه نابارور، میزان سوختگی برگ در اثر باد گرم داشتند و با طول ریشک و میزان لوله شدن برگ ارتباطی نداشتند. در گروه­بندی ژنوتیپ­ها به کمک تجزیه به روش خوشه­ای و بر اساس صفات، گروه اول شامل اکثر ارقام بومی مانند سیرن و هیرمند و نیز دو شماره بانک ژن (1 و 24) از استان گلستان بودند که ارتفاع بوته و تعداد سنبله نابارور پایین­تر و طول پدانکل، وزن هزار دانه، عملکرد (هر دو محیط) و شاخص تحمل به خشکی بالاتر نسبت به میانگین کل داشتند و گروه دوم عمدتاً توده­های بومی (بانک ژن) استان­های گلستان و مازندران بودند. نتایج این بررسی نشان داد مواد ژنتیکی موجود در این مجموعه منابع ارزشمندی هستند که علاوه بر داشتن صفات جدید، دارای تنوع بالایی برای اصلاح و تولید ارقام گندم می­باشند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مطالعه تنوع ژنتیکی گندم‌های بومی ایران در شرایط دیم استان گلستان

Finding the appropriate parents for breeding programs is the main aim of selecting in drought tolerant crops and landraces under stresses conditions. In present survey, eigthey wheat landraces and varieties from different areas of Iran were evaluated in Gorgan agricultural research station (as a normal or potential yield) and Mazrae-Nemoneh (as under stress condition) during two years (1999-200...

full text

مطالعه گندم های بومی ایران در اراضی شور استان گلستان

معضل شوری در مناطق خشک و نیمه خشک ایران مرتباً رو به افزایش است و برای استفاده کارآمد ژرم‌پلاسم در اصلاح نباتات، ارزیابی و شناسایی صفات مطلوب و میزان تحمل به شوری آنها ضرورت دارد. لذا در این بررسی، میزان تحمل به شوری 80 رقم و توده بومی از نقاط مختلف ایران در دو مرحله انجام شد. ابتدا، درجه تحمل به شوری ژنوتیپ‌ها به صورت عملکرد دانه در خاک شور (شوری حدود dS/m 10) در آق قلا در مقایسه با شرایط نرمال...

full text

ارزیابی تنوع ژنتیکی توده‌های بومی گندم ایران از نظر برخی صفات زراعی تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی (دیم)

در این پژوهش تنوع ژنتیکی و نقش برخی صفات زراعی در عملکرد دانه 218 توده­ بومی گندم ایران در قالب طرح آلفا-لاتیس با دو تکرار تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران در سال زراعی 96-1395 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس داده­ها، حاکی از وجود تفاوت معنی­دار بین توده­ها از نظر صفات فنولوژیکو فیزی...

full text

مطالعه گندم های بومی ایران در اراضی شور استان گلستان

معضل شوری در مناطق خشک و نیمه خشک ایران مرتباً رو به افزایش است و برای استفاده کارآمد ژرم پلاسم در اصلاح نباتات، ارزیابی و شناسایی صفات مطلوب و میزان تحمل به شوری آنها ضرورت دارد. لذا در این بررسی، میزان تحمل به شوری 80 رقم و توده بومی از نقاط مختلف ایران در دو مرحله انجام شد. ابتدا، درجه تحمل به شوری ژنوتیپ ها به صورت عملکرد دانه در خاک شور (شوری حدود ds/m 10) در آق قلا در مقایسه با شرایط نرمال...

full text

تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گندم دوروم از نظر صفات زراعی تحت شرایط دیم

تنوع ژنتیکی صفات زراعی در 16 ژنوتیپ گندم دوروم و روابط آنها با عملکرد دانه در شرایط دیم، در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی ایلام در قالب طرح بلوک ­های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات زراعی شامل ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در متر مربع، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بودند. نتایج این پژوهش نشان داد...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی در جمعیت های بومی گلرنگ ایران

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برای عملکرد و اجزای آن و برخی از صفات فنولوژیکی، ارزش غذایی و نیز برخی صفات کیفی در جمعیتهای بومی گلرنگ ایران، آزمایشی با 121 ژنوتیپ در سال 1376 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران واقع در کرج در قالب طرح لاتیس ساده اجرا شد. 12 رقم خارجی نیز جهت مقایسه با ژرم پلاسم داخلی در آزمایش گنجانده شد. در این طرح، 14 صفت کمّی و 6 صفت کیفی ارزیابی شد. تجزیه واریانس دا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی

جلد ۷، شماره ۱۶، صفحات ۱۷۶-۱۸۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023